داستانی کوتاه از دفتر اول مثنوی

مولانا یک عارف است و هر عارف قبل از اینکه به این درجه برسد باید مسلمان بوده و به درجه تسلیم و رضا رسیده باشد. مثل هر انسان مسلمان، مولانا هم در بیان داستان های رمزی از شخصیت های بزرگ دینی استفاده کرده و با استناد به احادیث مختلف، داستان های آموزنده و زیبایی را برای مخاطب بازگو می کند.

آسیه ترک بیاتانی - بخش ادبیات تبیان

در این مقاله به یکی از داستان های کوتاه دفتر اول مثنوی که درباره وصیت حضرت ختمی مرتبت به امام اول شیعیان علی (ع) است، اشاره می شود:
گفت پیغامبر علی را کای علی
شیر حقی پهلوان پردلی
لیک بر شیری مکن هم اعتماد
اندر آ در سایه ی نخل امید
اندر آ در سایه ی آن عاقلی
کش نداند برد از ره ناقلی
ظل او اندر زمین چون کوه قاف
روح او سیمرغ بس عالی طواف
گر بگویم تا قیامت نعت او
هیچ آن را مقطع و غایت مجو
در بشر روپوش کردست آفتاب
فهم کن والله اعلم بالصواب
پیامبر (ص) به حضرت علی (ع) گفت: ای علی تو شیر حقی و پهلوان یل و شجاعی هستی. ولی تو حتی بر شیر بودن خود نیز اعتماد نکن و همیشه زیر سایه لطف و امید خداوند باشد.
در زیر سایه آن خردمندی درآ که هیچگونه نقل و روایت بی اساسی نتواند او را از راه به بیراهه بکشد. منظور مولانا در این بیت این است که اگر فردی به عقل کلی برسد دیگر هیچ قیل و قال و مناقشه و جدال لفظی و استدلالی نمی تواند سنگ راه او شود.
سایه چنین عاقل کاملی در روی زمین، مانند کوه قاف است که در همه جا گسترده شده و در عین حال کسی نمی تواند به اصل آن واصل شود. و روح او مثل سیمرغ بلند پروازی است که بر بلندای حقایق پرواز می کند.
اگر تا قیامت درباره اوصاف آن عاقل و کامل بگوییم اوصاف او پایان و انتهایی ندارد. خداوند آفتاب حقیقت است و به وسیله روپوش و حجاب انسان کامل خود را نشان می دهد، زیرا با اسماء و صفاتش در او تجلی کرده است. این نکته توحیدی را دریاب و گمان مبر که این نکته به معنی حلول و اتحاد است. ( انسان کامل، آینه و مظهر اسما و صفات حق است.)
یا علی از جمله ی طاعات راه
بر گزین تو سایه ی خاص اله
هر کسی در طاعتی بگریختند
خویشتن را مخلصی انگیختند
تو برو در سایه ی عاقل گریز
تا رهی زان دشمن پنهان ستیز
از همه طاعات اینت بهترست
سبق یابی بر هر آن سابق که هست
چون گرفتت پیر هین تسلیم شو
همچو موسی زیر حکم خضر رو
صبر کن بر کار خضری بی نفاق
تا نگوید خضر رو هذا فراق
گرچه کشتی بشکند تو دم مزن
گرچه طفلی را کشد تو مو مکن
دست او را حق چو دست خویش خواند
تا ید الله فوق ایدیهم براند
دست حق میراندش زنده ش کند
زنده چه بود جان پاینده ش کند

یا علی تو از اینهمه طاعات و عبادات، سایه آن بنده کامل الهی را اختیار کن. زیرا وصول به این بنده از جمیع طاعاتی که همراه با راهبر کامل نیست برتر و بهتر است.

وقتی که اولیاءالله از غایبان دستگیری می کنند بی گمان شایستگی حاضران ( تابعان) از غایبان بیشتر و بهتر است. یعنی آنها که دست ارادت به یکی از اولیا الله داده اند، اگر جهد کنند بیشتر می توانند سلوک کنند تا آنان که خود به تنهایی طی طریق می کنند

هر کسی به طاعتی پناه برده است و برای رهایی از قهر و عذاب حق، پناهگاه و محل نجاتی فراهم آورده است. تو باید بروی و در سایه حمایت عاقل کامل قرار بگیری تا از گزند دشمنی که نهانی عناد و ستیز می ورزد (نفس) نجات یابی. اینکه از عاقل کامل پیروی کنی و او را راهبرت سازی از هر طاعتی بالاتر و بهتر است.
این ابیات به این موضوع اشاره دارد که در تحت تصرف ولی و مرشد کامل قرار گرفتن از هر طاعتی که بدون تابعیت از امام و راهبر انجام شود، فاضل تر است. چنانکه در روایات آمده که شرط قبولی هر طاعت و عملی، قبولی ولایت است.
وقتی که پیر کامل به عنوان ارشاد تو را پذیرفت، تسلیم او شو و مانند تابعیت موسی از خضر نسبت به او مطیع باش.
در برابر همه دستورات پیر خود صبر پیشه کن تا مبادا که به تو گوید: برو که اینک جدایی است بین من و تو.
اگر خضر کشتی را در هم شکست نباید اعتراضی بکنی و اگر کودکی را کشت نباید شیون و زاری سر دهی و از ناراحتی موهای خود را بکنی.
خداوند دست آن ولی را دست خود خواند، تا آنجا که فرمود: " دست خدا بالاتر از دست بندگان است".
این دست حق تعالی است که آن کودک را می کشد و زنده می گرداند، زنده کردن چیست؟ یعنی آن کاری آسان است، و او را به مرتبه جان ابدی می رساند.
هرکه تنها نادرا این ره برید
هم به عون همت پیران رسید
دست پیر از غایبان کوتاه نیست
دست او جز قبضه الله نیست
غایبان را چون چنین خلعت دهند
حاضران از غایبان لا شک به اند
غایبان را چون نواله می دهند
پیش مهمان تا چه نعمتها نهند
کو کسی کو پیش شه بندد کمر
تا کسی کو هست بیرون سوی در
چون گزیدی پیر نازک دل مباش
سست و ریزیده چو آب و گل مباش
ور بهر زخمی تو پر کینه شوی
پس کجا بی صیقل آیینه شوی

کم اند افرادی که این راه حق را بدون راهبر بتوانند طی کنند و به مقصود برسند. ولی به لحاظ معنوی باز از برکت وجود مرشدان عالی مقام و پیران واصل است که این فرد به تنهایی طی طریق کرده است. زیرا او با واسطه هایی که به آن ولی مربوط می شوند سلوک کرده است.
دست ارشاد پیر نه تنها حاضران را یاری می کند بلکه حتی غایبان را نیز مشمول ارشاد خود می گرداند. زیرا دست پیر چیزی جز دست خدا نیست. منظور از غایب در این بیت کسانی هستن که بی اطاعت از مرشد حاضر، از روحانیت اولیای پیشین کسب فیض می کنند.
وقتی که اولیاءالله از غایبان دستگیری می کنند بی گمان شایستگی حاضران ( تابعان) از غایبان بیشتر و بهتر است. یعنی آنها که دست ارادت به یکی از اولیا الله داده اند، اگر جهد کنند بیشتر می توانند سلوک کنند تا آنان که خود به تنهایی طی طریق می کنند.
وقتی که غایبان اینگونه توسط اولیاءالله مورد بخشش و عطا واقع می شوند، ببین آنکه در محضر آنان حاضر و سر سپرده است چه خوان و نعمتی دریافت می کند. تفاوت بین کسی که در حضور اولیاءالله قرار می گیرد و خدمت می کند با آن کسی که از محضر ایشان غایب است و با واسطه سلوک می کند، بسیار است.
وقتی که مرشدی را انتخاب کردی، شکننده و زود رنج مباش که با هر ناملایمی زود برنجی و طاقت ریاضت و کلام سنگین و درشت پیر را نداشته باشی، پس مانند آب و گل سست و بی طاقت نباش. اگر تو با هر سختی و زخمی، کینه بر دل گیری، پس چطور می توانی آینه درخشان و صیقلی شوی؟ مولانا در این بیت می گوید که سالک راه حق باید بر سختی های ترک خواهش نفسانی صابر باشد و هر گونه رنجی را در راه رسیدن به کمال روحی و فضایل معنوی تحمل کند و دل به لذت های آنی و حیوانی نسپارد و هر لذتی را قربانی راه حقیقت کند، زیرا این لذایذ پایدار نیستند بلکه حق، پایدار و جاودان است.
حقیقت گردنه های پر پیچ و خمی دارد که نیل بدان بر هر کسی آسان نیست. بلکه تنها کسانی می توانند بدان مقصد برسند که رنج راه را بر خود هموار کرده و آماده ریاضت و ترک شهوات باشند.

چطور سال تازه ای را شروع کنم؟

سال نوهمیشه فرصت تازه ای است برای اینکه چیزهای جدیدی را تجربه کنیم، مکان های جدیدی را ببینیم و مطالب تازه ای را یاد بگیریم. درواقع یکی از بهترین فرصت هایی که ما عزم و اراده و انگیزه ی مضاعفی برای تغییر در خود حس می کنیم و با همه ی وجودمان می خواهیم شروع دوباره ای داشته باشیم، همین ایام هست.

الهام فخرایی - بخش خانواده ایرانی تبیان

اگر این پرسش برای شما هم جدی ست، قبل از هر چیز یک کاغذ یا دفترچه ی کوچک تهیه کنید و خودتان را متعهد کنید که گام به گام تمرین ها را انجام دهید.

از خواستنی ها فهرست تهیه کنید

برای بهره بردن هر چه بیشتر از این فرصت باید یک فهرست از برنامه هایی که مایلید در سال جدید داشته باشید یا تجربه کنید بنویسید؛ برای شروع اول فکر کنید که به چه چیزهایی نیاز دارید؟ یک وسیله، لباس یا شاید هم می خواهید یک برنامه ی مطالعاتی، رژیم غذایی یا برنامه ی ورزشی را شروع کنید. شاید هم دنبال یک سرگرمی جدید هستید. بنویسید که چه چیزهایی باید بخرید، قرض کنید یا قرض بدهید یا اینکه چه چیزهایی را باید به کلی کنار بگذارید. آیا نیاز دارید عضو یک کتابخانه شوید، به نقاط مورد علاقه تان سفر کنید یا در یک موسسه یا گروه آموزشی یا تفریحی ثبت نام کنید. هر چیزی که به ذهنتان می رسد را بنویسید، خودتان را محدود نکنید، بعدا فرصت دارید تا با مواردی که نوشته اید، کمی جدی تر برخورد کنید.

آنچه را نمی خواهید فهرست کنید

به همه ی آنچه در سال گذشته اتفاق افتاده است، فکر کنید؛ چیزهایی که شما دوست داشتید؛ چیزهایی که فکر می کنید می توانست بهتر باشد، ماجراها یا افرادی که دوست دارید همچنان در زندگیتان حضور داشته باشند، آیا چیزهایی که سال گذشته می خواستید به دست آوردید؟

این بخش هم به اندازه ی تمرین اول مهم هست. بسیاری از ما فقط می دانیم که چه چیزهایی می خواهیم، اما درباره ی اینکه از چه چیزهایی خسته شده ایم یا دیگر برایمان جذابیت یا کارایی سابق را ندارند، آگاهی نداریم. نوشتن این فهرست به ما کمک می کند بین آنچه می خواهیم و آنچه نمی خواهیم ارتباط برقرار کنیم.

راهکارها را تعیین کنید

این شاید سخت ترین قسمت کار باشد. نوشتن فهرست آنقدرها هم که در ابتدا به نظر می رسد، سخت نیست. اما در این مرحله ما با فهرست هایی که در گام اول و دوم تهیه کرده ایم کلنجار می رویم. هر کدام از موارد را که مرور می کنیم باید برای آن راهکار تعیین کنیم. اینکه دقیقا باید چه کارهایی برای تحقق آن انجام بدهیم. تعیین راهکارها به ما کمک می کند فهرست مان را به واقعیت نزدیک تر کرده و آن را از یک فهرست خیالی به مجموعه ای از اهداف واقعی و دست یافتنی تبدیل کنیم.

فضای اطراف خود را پاکسازی کنید

فهرست مواردی نظیر میزکار، کمد شخصی، کوله پشتی، لپ تاپ، تلفن همراه وهر چیز دیگری که متعلق به شماست و مدتهاست به آن سر نزده اید را روی کاغذ بنویسید. با خودتان قرار بگذارید که همه ی چیزهایی را که روی هم تلنبار کرده اید، مرتب کنید. هر چیزی که برایتان کارایی ندارد، معیوب یا بلااستفاده است کنار بگذارید؛ لباس ها، وسایل، کتاب ها، تزیینات اتاق و ... . درباره ی فایل های الکترونیکی و محتوای لپ تاپ و تلفن همراهتان هم به همین ترتیب عمل کنید. مسلما قرار نیست شما به یک آرشیو سیار تبدیل شوید. بعد از انجام این تمرین مطمئن باشید احساس بهتری پیدا خواهید کرد و احتمالا متعجب خواهید شد از اینکه تا چه حد محیط شخصی تان را با بهم ریختگی و شلوغی بی مورد انباشته کرده بودید. حالا میزکارتان را با یک گیاه زیبا یا یک عکس خاطره انگیز که به شما انگیزه می دهد زیباتر کنید و از احساس آرامش و خلوتی که ایجاد کرده اید لذت ببرید.

با سال گذشته تسویه حساب کنید

به همه ی آنچه در سال گذشته اتفاق افتاده است، فکر کنید؛ چیزهایی که شما دوست داشتید؛ چیزهایی که فکر می کنید می توانست بهتر باشد، ماجراها یا افرادی که دوست دارید همچنان در زندگیتان حضور داشته باشند، آیا چیزهایی که سال گذشته می خواستید به دست آوردید؟ دلتان می خواست الان کجا باشید، در حال حاضرکجا هستید؟ آیا چیزهایی هست که از آنها فرار می کنید یا افرادی هستند که کار ناتمامی با آنها دارید؛ توضیح، عذرخواهی یا روبراه کردن برخی چیزها که لازم است انجام بدهید. همه ی این موارد را فهرست کنید و بعد درباره ی هر کدام توضیح کوتاهی بنویسید و تکلیف خودتان را با آن مورد مشخص کنید. پرداختن به این موارد کمک می کند سال جدید را با روحیه ای تازه و بدون دل نگرانی یا مشغولیت ذهنی شروع کنید. اگر سالی که رو به اتمام هست را آنقدر خوب گذرانده اید که از تمام شدنش ناراحت هستید، به خودتان دلگرمی بدهید که سال بهتری پیش رو دارید، اما برای بهتر شدنش رویاهایتان را بنویسید، برنامه ریزی کنید و امیدوار باشید.

امسال می تواند بهترین سال زندگی شما باشد

برای بهره بردن هر چه بیشتر از این فرصت باید یک فهرست از برنامه هایی که مایلید در سال جدید داشته باشید یا تجربه کنید بنویسید؛ برای شروع اول فکر کنید که به چه چیزهایی نیاز دارید؟

خیلی از افراد برای سال جدید یک رژیم غذایی ، تمرین ورزشی یا بیشتر وقت گذراندن با افراد مورد علاقه شان را آرزو می کنند، شاید این چیزها پیش پاافتاده به نظر برسند، اما درواقع اینها همان مواردی هستند که ممکن است بیشترین خشنودی و انگیزه را به شما بدهند. با خودتان صادق باشید و روی همان چیزهایی متمرکز شوید که به شما احساس بهتری می دهد. سلامت جسمی و بهبود روابط عاطفی تاثیر چشمگیری در ساختن این بهترین سال زندگی برای شما خواهد داشت؛ بنابراین مراقب سلامتی و عواطف تان باشید.

با خودتان دوست باشید

اگر فعلا اوضاعتان بروفق مراد نیست، خودتان را سرزنش نکنید. نگذارید جمله های منفی انرژی شما را تخلیه کند و انگیزه تان را از بین ببرد. یادتان باشد که اوضاع همیشه یک جور نمی ماند. به این فکر کنید که مشکل دقیقا چیست و چه کارهایی برای برطرف شدنش یا حتی کمی بهتر شدن شرایط فعلی می توانید انجام دهید. خودتان را دوست داشته باشید و برای اینکه احساس بهتری پیدا کنید تلاش کنید.

شروع کردن را تمرین کنید

با خودتان قرار بگذارید در سال جدید هر وقت احساس یکنواختی کردید یا این فکر از ذهنتان گذشت که آنطور که خواستید پیگیر اهدافتان نیستید، یکبار دیگر برگردید و این تمرین را انجام دهید. یادتان باشد این شما هستید که روزها و سال هایتان را می سازید و برای این ساختن نیازی نیست منتظر زمان یا مکان خاصی باشید.
اگر فقط همین چند تمرین ساده را انجام داده باشید، مطمئنا نسبت به قبل از شروع آن احساس بهتری دارید؛ حالا می توانید با آگاهی بیشتری به استقبال سال جدید بروید و به خودتان امیدوار باشید که سال متفاوتی را رقم خواهید زد.

صفت جاهلی که با نوروز پدیدار می شود

با مراجعه به تاریخ و مطالعه ی سرگذشت و دوران اقوام مختلف؛ گاه پیش خود برخی از اعمال و رفتار آنها را مغایر و برخلاف عقلانیت و انسانیت می بینیم.

هدایت الله قدمی/کارشناس حوزه - بخش قرآن تبیان

یکی از این اعمال مورد ملامت و سرزنش ما که در دوران جاهلیت نیز شیوع زیادی داشته، چشم و هم چشمی هایی بوده که در بین آنها رایج بوده و کار آنان را به جایی رسانده بود که برای اظهار فضل و برتری، رو به شمارش مردگان و اموات خود می بردند که در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است.
«أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ؛ حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ؛ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ[تکاثر/1الی3] فخرفروشی به یکدیگر [درباره ثروت و نفرات]، شما را [از خدا و قیامت و تکالیف مهم، به خود] سرگرم کرده است تاجایی که از قبرها دیدار [کرده، و به تعداد مردگانتان نیز به یکدیگر مباهات] کردید! چنین نیست [که این امور نشان برتری باشد]، به زودی [به فرجام شومِ این امورِ پوچ] آگاه خواهید شد.»
اما باید متاسفانه بگوییم که این عمل، در قرن حاضر نیز شیوع عجیبی دارد. بالاخص با فرا رسیدن ایامی چون نوروز و عید؛ این عمل نزد برخی از خانواده ها شدت می یابد.
در این مقاله ابتدا تعریفی از این معضل و سپس گریزی به عوامل و عاقبت آن و در آخر به ذکر راهکارهای مقابله با آن می پردازیم. ان شاء الله...

[سرگرمی] کاریکاتور، مطالب طنز و خواندنی درباره کتاب

 

یشترین سرانه مطالعه کتاب درکجاست؟

آماری که با بررسی نظرات مردم ۳۰ کشور مختلف گردآوری شده نشان می‌دهد هندی‌ها کتابخوان‌ترین مردم جهان هستند.



بر مبنای آماری که مرکز شاخص امتیاز فرهنگ جهانی ارایه کرده هندی‌ها با صرف بیش از ۱۰ ساعت از وقتشان در هفته به کتابخوانی، کتابخوان‌ترین مردم جهان هستند.


(ابتکار جالب شهردار بوگوتا پایتخت کلمبیا برای تشویق مردم به مطالعه)   

چند نکته جالب در مورد فواید کتاب خواندن

---

– مطالعه یک فرایند فعّال ذهنی است: برخلاف تلویزین، کتاب ها شما را وادار می کنند که از مغز خود استفاده کنید. در هنگام مطالعه شما بیشتر فکر می کنید و باهوشتر می شوید.
۲-مطالعه پایه های مهارت را می سازد: برای هر موضوعی روی کره ی زمین، کتابی نوشته اند که می توان آن را مطالعه نمود. چرا؟ چون کتاب خواندن به روشن شدن موضوعات پیچیده کمک می کند. کتاب ها اطلاعاتی را فراهم می کنند که از بحث های کلاس درس عمیقتر هستند.
۳-مطالعه واژگان شناخته شده ی شما را افزایش می دهد: به خاطر دارید که در دوران ابتدایی چگونه معنی یک کلمه را با خواندن لغات دیگر موجود در یک جمله یاد می گرفتید؟ همین فایده را کتاب خواندن دارد. مخصوصاً وقتی که کتاب های سنگین (از نظر مفهومی) را مطالعه می کنید، خودتان را با لغت های جدیدی مواجه می ببنید که در حالت عادی با آنها سر و کار ندارید.
۴-مطالعه به شما این امکان را می دهد که به صورت اجمالی با سایر فرهنگ ها و مناطق آشنا شوید: منطقه ی مورد علاقه ی شما برای گذراندن تعطیلات کجاست؟ به شما پیشنهاد می کنم که درباره ی آن مناطق خیلی مطالعه کنید. هرچه اطلاعات بیشتر، بهتر! کتاب ها می توانند افق دید شما را با ارایه ی آنچه این مناطق برای دیدن دارند به شما، گسترش دهند.
۵-مطالعه تمرکز را افزایش می دهد: همانطور که قبلاً اشاره کردم، مطالعه ی کتاب از قوای ذهنی بهره می برد. این باعث می شود که شما در بلند مدت روی آنچه مطالعه می کنید تمرکز کنید. برخلاف مجلات، مقالات اینترنتی یا ایمیل ها که ممکن است حاوی بسته های اطلاعاتی کوچکی باشند. کتاب ها همه ی ماجرا را بیان می کنند. از آنجایی که شما برای مطالعه مجبورید تمرکز کنید، مانند ورزش کردن، تمرکز خود را ورزیده تر می کنید.
۶-مطالعه باعث ایجاد اعتماد به نفس می شود: با مطالعه ی کتاب های بیشتر، آگاهی و تجربه ی شما در رابطه با مطالبی که می خوانید بیشتر می شود. این از دید کارشناسان به افزایش اعتماد به نفس تعبیر می شود. از آنجایی که شما خوب مطالعه می کنید، دیگران برای دریافت پاسخ سوالات خودشان مجذوب شما می شوند. این باعث می شود که شما احساس بهتری نسبت به شخصیت خود داشته باشید.

اطلاعیه نقد کتاب

ان

نقد کتاب حکایت زمستان بیستم بهمن
در کتابخانه عمومی شهید ستار ابراهیمی ساعت 10 صبح برگزار خواهد شد.

اطلاعیه مهم

 

عضویت نیم‌بها و بخشودگی جرایم دیرکرد اعضای کتابخانه‌های عمومی به مناسبت دهه فجر

نظر به در پیش بودن ایام الله دهه مبارک فجر و سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی از تاریخ 12/11/1394 تا 22/11/1394 عضویت متقاضیان ثبت نام در کتابخانه‌های عمومی به صورت نیم بهاء بوده و جرایم دیرکرد کلیه اعضای کتابخانه‌های عمومی که نسبت به بازگرداندن منابع کتابخانه تا پایان دهه فجر (از تاریخ دوشنبه 12/ 11/ 94 تا پنجشنبه 22/ 11/ 94) اقدام کنند، مورد بخشودگی قرار ‌می‌گیرد.

دهه فجر گرامی باد

دهه فجر مبارک