راه‌های افزایش عزت نفس در کودکان

برخی کلاس‌ها در تقویت مهارت روابط اجتماعی رشد عزت نفس کودک موثر است

 

روانشناسان معتقدند که کلاس‌های تابستانی مفرح و مستمر کارآمدی بیشتری دارند. از طرفی برخی کلاس‌ها مانند شطرنج در تقویت مهارت روابط اجتماعی و ورزش‌های تای‌چی در هماهنگی حسی و حرکتی و رشد عزت نفس و قوای بدنی کودک موثر است.

یک متخصص حوزه بهداشت روان در پاسخ به سوال یکی از شهروندان درباره اوقات فراغت دانش‌آموزان به ویژه در تابستان، اظهار داشت: بسیاری از والدین در مورد کلاس‌های تابستانی و فعالیت‌های فوق برنامه فرزندان خود دچار تردیدند و اغلب، راهنمای آنها تنها نظر دیگر والدین یا تجارب موفق آن‌ها است. اما در اغلب موارد، برنامه‌ای که برای کودک یا نوجوانی موثر واقع می‌شود، در مورد دیگر کودکان دیگر از کارآیی لازم برخوردار نیست.

وی افزود: علل بسیاری در کارآمدی برنامه‌های تابستانی یا فوق برنامه کودکان و نوجوانان دخیل‌اند. اولین عامل، زمینه‌یابی استعدادها و توانمندی‌های فرزند است. بهتر است برای مشخص کردن و ارزیابی حوزه‌های توانمندی و استعدادهای علمی و عملی فرزندان به متخصصان بهداشت روان مراجعه نمود. در این صورت به بهترین شکل می‌توان برنامه‌ای منطبق با توانمندی‌های کودک یا نوجوان طراحی کرد.

* برنامه‌های تابستانی باید مفرح باشند
این متخصص حوزه بهداشت روان، مفرح بودن و جذابیت برنامه برای کودک و نوجوان را عامل مهم دیگری عنوان کرد و ادامه داد: باید برنامه‌های فوق‌العاده یا تابستانی به گونه‌ای باشند که کلاس‌های هنری، درسی یا مهارتی در فواصلی مشخص تنظیم شده باشد و مابین آنها برنامه‌های تفریحی و ورزشی متناسب با توان بدنی و سطح رشدی کودک و نوجوان قرار داده شود.

شهسوارانی گفت: برخلاف ظاهر پرانرژی کودکان و نوجوانان، بدن آن‌ها در برابر فعالیت‌های مداوم مقاومت اندکی داشته و به سرعت خسته می‌شود. بنابراین، فشار برنامه‌ها باید متناسب با توانمندی آنها بوده و زمان‌ استراحت و رژیم غذایی کم‌کالری و پر از سبزی‌ها و میوه‌های تازه با نظر متخصصان تغذیه برای کودک و نوجوان فراهم شود.

* برای خبره شدن در یک مهارت باید آن را حداقل 10 سال انجام داد
این روانشناس تصریح کرد: در برنامه‌ریزی‌های کلاس‌های فوق برنامه، والدین تا جای ممکن بهتر است تداوم آموزش را در نظر داشته باشند. بر اساس پژوهش‌های حوزه علوم اعصاب‌شناختی، برای اینکه هر انسان در مهارتی خبره شود، لازم است حداقل 10 سال هر هفته سه بار و هر بار به مدت یک ساعت و نیم فعالیتی مشخص را پی بگیرد.

وی افزود: اینکه صرفاً برنامه فعالیتی برای تعطیلات تابستانی بوده و در طول سال تا تعطیلات تابستانی بعد ادامه نیابد، نه تنها هدر دادن وقت و سرمایه محسوب می شود، بلکه در رشد شناختی کودک و نوجوان آثار مخربی به همراه خواهد داشت.

بهتر است والدین برنامه‌ای ساده و مفید برای کودک و نوجوان خود در نظر بگیرند تا فرزندانشان در طول سال تحصیلی نیز بتوانند آن را ادامه دهند. نکته مهم پیچیدگی آن مهارت نیست، بلکه ادامه دادن است.

وی افزود: به نظر می رسد یک برنامه مناسب و سودمند برای فرزندان ترکیبی از چند مهارت پایه برای گسترش توانمندی‌های جسمانی و عصب - روانشناختی آنان باشد.

* شطرنج در تقویت مهارت روابط اجتماعی موثر است
شهسوارانی ثبت‌نام در کلاس شطرنج را در آموختن مهارت‌های روابط اجتماعی و مهارت‌های مقابله روانی مناسب دانست و ادامه داد: کلاس‌ شنا برای رشد متناسب بدن در سنین رشد، کلاس‌ موسیقی و سازهای ساده و اصیل ایرانی نظیر دف یا تنبک، کلاس‌های ورزشی مانند آیکیدو، وینگ‌چون، تای‌چی نیز برای هماهنگی حسی و حرکتی و رشد عزت نفس و قوای بدنی کودکان و نوجوانان پیشنهاد می‌شود.

* هدف اصلی آموزش ترویج روحیه تعاون در افراد است
این متخصص حوزه بهداشت روان خاطر شان کرد: بهتر است هدف اصلی و غایی تمام آموزش‌ها، ترویج روحیه همدلی، همکاری، نوع‌دوستی و تعاون در فرزندان با هدف ترویج رفتارهای سودمند اجتماعی باشد؛ اینکه فرزندان مبدل به نابغه‌هایی شوند که فاقد مهارت‌های اصلی زندگی اجتماعی باشند، یکی از بزرگترین مخاطرات برنامه‌های فوق‌العاده است که والدین بهتر است آن را به دقت مورد توجه قرار دهند و از آن اجتناب نمایند.

چرا موقع مطالعه خوابمان می گیرد؟

خوابیدن پیش از امتحان به یادآوری مطالب کمک می کند

 

خوابیدن یک فرایند طبیعی است که در فاصله های زمانی خاص رخ می دهد و خواب بهترین راه برای استراحت بدن است. اما مهم است که واقعیت هایی مانند کجا بخوابیم، چه مدت بخوابیم و چه وقت بخوابیم را در نظر بگیریم.

بعضی ها بعد از غذاخوردن یا در حال رانندگی و یا حتی هنگام مطالعه دچار خواب آلودگی می شوند. دلیل همه این ها ممکن است به نوع غذایی که ما می خوریم، محیط و سلامتی بدن ما بستگی داشته باشد.

دلایل خواب آلودگی هنگام مطالعه ممکن است:
- وضعیت و حالتی باشد که ما هنگام خواندن داریم.
- خواندن در یک زمان نامناسب باشد.
- نوع کتابی که ما می‌خوانیم، باشد.

بیشتر مردم هنگام خواندن یک مطلب، یک حالت راحت دارند که از فعالیت بدنی جلوگیری می کند. این عامل باعث می شود که اسید لاکتیک وارد خون و مایع بین سلولی شود و بدن خسته شود.
اسیدلاکتیک، مقدار زیادی از اکسیژن خون را جذب می کند.
با توجه به کاهش اکسیژن خون، مغز خسته می شود و ما هنگام مطالعه، احساس خواب آلودگی می کنیم.

برای جلوگیری از خواب آلودگی هنگام مطالعه به توصیه های زیر عمل کنید:
- سعی کنید هنگام مطالعه، صاف و درست بنشینید.
- از مطالعه، در وضعیت درازکشیده خودداری کنید، چون مغز باید همزمان دو وظیفه خوابیدن و مطالعه را اجرا کند.
- از ماندن در یک وضعیت ثابت برای مدت طولانی اجتناب کنید. زمانی که برای مدت طولانی مطلبی را می خوانید، یک تاثیر خواب آور روی ذهن دارد.
- هنگام مطالعه، به طور پی در پی وضعیت بدنی خود را تغییر دهید تا تمرکزتان افزایش یابد.
-  هنگام مطالعه، در فاصله های زمانی کوتاه، فعالیت بدنی داشته باشید.
- گاهی اوقات با صدای بلند مطلب را بخوانید.
- مطالعه در زمان مناسب بسیار مهم است.
- وقتی احساس خواب آلودگی می کنید، موضوع های جالب را بخوانید.
- اگر ممکن است یک دوش آب ولرم مایل به سرد بگیرید. این کار انرژی مغز شما را بالا می برد.

نکاتی که در بالا ذکر شد برای جلوگیری از خواب آلودگی به هنگام مطالعه مثلا موقع درس خواندن دانش آموزان بود.

 

ولی این را هم باید بگوییم که تحقیقات نشان می دهد که خوابیدن بعد از خواندن و یادگرفتن یک مطلب، باعث می شود که آن مطلب بیشتر و بهتر در یادتان بماند.

پس اگر فکر می کنید که به اندازه کافی مطلبی را خوانده اید و یاد گرفته اید و دیگر خوابتان می آید، بخوابید تا آن مطلب بهتر در ذهنتان بماند و از شب بیداری های طولانی مدت در شب امتحان خودداری کنید.

اگر می خواهید مطلبی را که در بیداری آموخته اید یادتان بماند، پس از مطالعه اش بخوابید

 

اگر پس از یادگیری مطلبی بخوابید، آن مطلب در یادتان می ماند

مقدمات و شرایط لازم برای آغاز مطالعه

 

 

آیا تا کنون دقت کرده‌اید که هر جلسه‌ی مطالعه‌ی شما چگونه شروع می‌شود؟
شاید کمتر دقت کرده باشید که یکی از نقطه ضعف‌های اساسی بیشتر دانش‌آموزان به نحوه‌ی آغاز مطالعه باز می‌گردد.
مطالعه بدون کسب آمادگی‌های لازم، مانند شنا کردن بدون یادگیری مهارت‌های شنا است. کسی که بی‌مقدمه وارد مطالعه شود، علاوه بر این که چیز زیادی یاد نخواهدگرفت، زمان زیادی را هم از دست خواهدداد.

مکان مطالعه
دانش‌آموزان در خصوص مکان مطالعه عادت‌های متفاوتی دارند. مطالعه در منزل، پارک و کتابخانه‌های عمومی از رایج‌ترین مکان‌های مطالعه محسوب می‌شوند. آن چه در این باره باید بدانید این است که محیط و مکان مطالعه علاوه برداشتن شرایطی چون سکوت و آرامش، باید تا حد امکان ثابت و بدون تنوع باشد. اگر واقعاٌ می‌خواهید با تمرکز مطالعه نمایید باید سعی کنید که خود را به محیط یکنواخت و ثابت عادت دهید. بنا بر این فضاهای عمومی مانند پارک، برای یک مطالعه‌ی جدّی، مکان مناسبی محسوب نمی‌شود. تغییرات مکرر در دکور اتاق و یا مکان مطالعه نیز چون مخلّ تمرکز می‌شوند توصیه نمی‌گردد.بعضی‌ها دوست دارند موقع مطالعه کسان دیگری مانند دوستان دور و برشان باشند. اگر هدف از این کار مطالعه‌ی گروهی و رفع اشکال باشد خوب است، اما در هر حال، باید زمان‌هایی برای مطالعه‌ی فردی -به صورت تنها- در نظر گرفته شود.

اگر می‌توانید -و امکانات لازم را دارید- بهترین مکان برای مطالعه‌ی توأم با تمرکز، منزل خودتان و البته یک اتاق مشخص است و اگر علی‌رغم فراهم بودن امکانات و شرایط وهمکاری اعضای خانواده، باز دوست دارید که در فضاهای دیگری مطالعه نمایید، احتمالا باید در نیّت جدّی خود برای درس خواندن شک کنید.
کلید: برای مطالعه‌ی جدّی و توام با تمرکز، یک فضای ثابت و یکنواخت بهترین مکان است.

هدفمندی مطالعه
این موضوع را از زوایای مختلف می‌توان مورد بحث قرار داد. یک بُعد مهم هدفمندی به نیّات و ایده‌آل و انگیزه‌های شما برمی‌گردد. بُعد دیگر آن به آرامش ذهنی و نظم رفتاری شما مربوط است. یکی دیگر از ابعاد آن این است که شما چه قدر مهارت‌ها و ظرافت‌های لازم در برنامه‌ریزی و به خصوص پیش‌بینی تغییرات به خرج دهید. یعنی این که اگر قسمتی از برنامه‌ی شما اجرا نشد و یا طولانی شدن یک برنامه منجر به اختلال در برنامه‌های دیگر شد چه طرح‌های هدفمندی را پیش‌بینی کرده‌باشید.

اگر چه درخصوص هر یک از ابعاد در قسمت‌های بعدی صحبت خواهیم کرد، اما برای این که در این قسمت هم به نتیجه‌ای رسیده‌باشیم به این نکته اشاره می‌کنیم که هدفمندی در مطالعه یعنی داشتن یک ذهنیت روشن و شفاف درباره‌ی اهداف برنامه‌ها و پیش‌بینی‌های لازم. به عبارت دیگر با یک ذهن ابهام‌گرا و پیچیده و سردرگم نمی‌توان مطالعه‌ای موفق داشت. اگر از پس خود بر نمی‌آیید به مشاور مراجعه کنید.
کلید: باید به طور شفاف بدانید که چه در مغز شما می‌گذرد و چه می‌خواهید بکنید.

آغاز هشیارانه
ما در این جا برای بیداری و هشیاری تعاریف متفاوتی رادرنظر می‌گیریم. هشیاری یعنی داشتن یک آگاهی ارادی و به عبارت بهتر یعنی بیداری آگاهانه.
بسیاری از دانش‌آموزان برای ورود به مطالعه بیدار هستند ولی هشیاری لازم را ندارند. شاید برای شما پیش آمده که مطالعه‌ی درسی را شروع کرده‌اید، اما بعد از گذشتن دقایقی تازه متوجه شده‌اید که اصلاٌ نمی‌دانید چه می‌کنید! دچار حواس‌پرتی می‌شوید و یا مطالب را خوب درک نمی‌کنید.

مطالعه‌ی شما وقتی هشیارانه است که شما از لحظه‌ی شروع مطالعه -و بعد در لحظه لحظه‌ی ادامه‌ی آن- بدانید که دارید چه می‌کنید و کاملاٌ کنترل ارادی بر رفتار خود داشته‌باشید. چگونه می‌توان مطالعه را هشیارانه آغاز کرد؟
وضو بگیرید، نیت کنید، برای یکی دو دقیقه چشمان خود را ببندید و افکارتان را بر روی کاری که می‌خواهید انجام دهید متمرکز سازید.

یک تذکر آمرانه و جلب توجه کننده به خودتان بدهید. مثلاً با صدای بلند به خود دستور بدهید که من در این لحظه با آمادگی کامل می‌خواهم مطالعه‌ی این قسمت از کتاب را شروع کنم.
یک علامت یا رمز به خصوص را برای خود تعیین کنید و…
کلید: تمرین خودآگاهی و تقویت هشیاری، کیفیت آغاز و ادامه‌ی مطالعه را افزایش خواهد داد.

نتیجه‌گیری:
برای مطالعه‌ی جدّی و توام با تمرکز، یک فضای ثابت و یک نواخت بهترین مکان است.
باید به طور شفاف بدانید که چه در مغز شما می‌گذرد و چه می‌خواهید بکنید.
تمرین خودآگاهی و تقویت هشیاری، کیفیت آغاز و ادامه‌ی مطالعه را افزایش خواهد داد.

مسابقه نقاشی دردهه کرامت

برگزاری نمایشگاه کتاب به مناسبت دهه کرامت

جلسه نقد به مناسبت دهه کرامت

 

امام رضا