خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ محمد آسیابانی: امام جعفر صادق (ع) آموزگار بزرگ مذهب شیعه اثناعشری است. عموم احادیث شیعه در زمینه‌های موضوعی مختلف از این امام همام نقل شده است و به همین دلیل مذهب حقه تشیع را به نام ایشان مذهب جعفری می‌نامند.
فقه شیعه نیز عموما استوار بر روایات به‌جای مانده از حضرت جعفر صادق (ع) است. بر این اساس نیز مکتب فقهی شیعیان دوازده امامی را مذهب جعفری نیز می‌نامند. ابوحمزه ثمالی، زرارة بن اعین، هشام بن حکم، هشام بن سالم، مفضل بن عمر، عبدالله بن سنان، ابوالصباح کنانی که از محدثان بنام و شخصیت‌های بزرگ تاریخ تشیع به شمار می‌روند، از شاگردان آن حضرت بوده‌اند.
همچنین بسیاری از بزرگان اهل سنت چون ابوحنیفه نعمان بن ثابت، مالک بن انس، سفیان ثوری و دیگران نیز که در زمره شاگردان حضرت بوده از ایشان به نقل حدیث پرداخته‌اند.
در دوران معاصر بسیاری از محققان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه به نگارش کتابهایی در موضوع زندگانی امام صادق (ع) پرداخته‌اند. یکی از مشهورترین کتاب‌ها «پیشوای صادق» اثر آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای است. این کتاب در این لینک قابل مشاهده است. این اثر بارها از سوی انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
از میان دانشگاهیان احمد پاکتچی، عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق یکی از شاخص‌ترین محققانی است که در موضوع شناخت‌شناسی امام ششم شیعیان کار کرده است. کتابهای «مبانی و روش اندیشه علمی صادق (ع)» و «ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق (ع)» که به اهتمام پاکتچی منتشر شد و مقاله او با عنوان «امام جعفر صادق که بود و چه کرد» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بخشی از فعالیت‌های این پژوهشگر در این حوزه است. مقاله «امام جعفر صادق که بود و چه کرد» در این لینک قابل مشاهده است.
بر آن شدیم تا نظر چند تن از پژوهشگران را درباره بهترین آثار منتشرشده در سال‌های اخیر با موضوع فضایل، زندگی و سیره امام جعفر صادق (ع) بپرسیم.
حجت‌الاسلام محمدامین پورامینی از مؤلفان درباره امام صادق (ع) عنوان کرد: کتاب «الامام الصادق و المذاهب الاربعه» اثر مورخ فقید استاد اسد حیدر کتاب بسیار ارزنده‌ای است. این کتاب با عنوان «امام صادق (ع) و مذاهب اهل سنت» در هشت جلد ترجمه و از سوی انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب قم منتشر شده است. مقدمه‌ای نیز به قلم علامه سید جعفر مرتضی عاملی دارد.
وی افزود: مرحوم آیت‌الله سید محمدکاظم قزوینی نیز روایات امام صادق را در «موسوعه الامام جعفر الصادق» در 60 جلد گردآوری کرده است. کتاب من نیز با عنوان «الامام جعفر الصادق رمز الحضارة الاسلامیة» به بُعد تمدن‌ساز آن حضرت توجه دارد.
فایل PDF صفحات ابتدایی مجلدات مجموعه «الامام الصادق و المذاهب الاربعه» در این لینکها قابل مشاهده است: «جلد 1»، «جلد 2»، «جلد 3» و «جلد 4». همچنین PDF صفحات نخست ترجمه این کتاب را نیز در این لینکها می‌توان دید: «جلد 1»، «جلد 2»، «جلد 3»، «جلد 4».
حسین استادولی پژوهشگر، مؤلف، مترجم، ویراستار و برنده جوایز گوناگون کتاب سال، کتاب فصل و ... در حوزه علوم قرآن و حدیث عنوان کرد:به نظر من کتاب «الامام الصادق (ع)» نوشته محمدحسین مظفر کتابی یک‌جلدی، جامع و مناسب در موضوع خود است و گزیده‌گویی، فصل‌بندی و دسته‌بندی مناسبی دارد. این کتاب را آقای سید ابراهیم سیدعلوی هم با قلمی شیوا به فارسی ترجمه کرده‌اند.
وی با بیان این که کتاب خوب درباره امام صادق (ع) کم منتشر شده است، افزود: البته کتاب سه‌جلدی اسد حیدر با عنوان «الامام الصادق و المذاهب الاربعه» نیز اثری مناسب اما مفصل است.
حسین استادولی همچنین دو سخنرانی از شهید مرتضی مطهری درباره امام صادق (ع) در کتاب «سیری در سیره ائمه اطهار علیهم‌السلام» را واجد مباحثی ارزشمند دانست.
حجت‌الاسلام سیدمجتبی عصیری در پاسخ پرسش «ایبنا» گفت: سوال سختی است. حضرت جعفر الصادق (ع) در همه زمینه‌های فکری و علمی اعم از فقه، کلام، حدیث، تاریخ و ... روایاتی دارند و شاگردان بسیار تربیت کردند. بنابراین شما برای این پرسش باید ابتدا زمینه‌یابی کنید و در ادامه سوال خود را مطرح سازید.
وی افزود: با این اوصاف به نظر من بخش امام صادق کتاب «سیره پیشوایان» نوشته استاد مهدی پیشوایی بسیار مناسب است. همچنین آیت‌الله شهید مرتضی مطهری نیز در برخی کتاب‌ها و آثار خود زمینه‌های علمی حضرت امام صادق (ع) را به‌خوبی مطرح می‌کنند، که این آثار نیز بسیار قابل استفاده‌اند.
چند اظهار نظر دیگر حجت الاسلام محمدحسین افشاری کرمانی مترجم کتاب «رساله حقوق امام سجاد» کتاب «درسنامه امام صادق (ع)» اثر آیت‌الله سیدصادق حسینی شیرازی از مراجع جهان تشیع را برای مطالعه مخاطبان پیشنهاد کرد. صفحات نخستین کتاب در این لینک قابل مشاهده است.
احمد اللهیاری، مدرس گروه فلسفه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین کتابهای «وظایف استانداران از دیدگاه امام صادق علیه السلام» نوشته باقری بیدهندی و «توحید مفضل» را معرفی کرد. کتاب «توحید مفضل» در این لینک قابل دانلود است.
حجت‌الاسلام حمیدرضا نوری محقق حوزه و دانشگاه و نویسنده کتابهایی چون «پنجره‌ای به تنهایی خدا» و «حقوق اجتماعی و سیاسی» نیز کتاب «توحید مفضل» را توصیه کرد.
حجت‌الاسلام عباس مولایی پژوهشگر و مُبلِغ دینی نیز کتاب «الامام جعفر الصادق رمز الحضارة الاسلامیة» را معرفی کرد و از مترجمان خواست که به ترجمه آن همت گمارند.
کاوه تیموری، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، هنرمند، محقق حوزه خوشنویسی و سردبیر فصلنامه رشدآموزش، کتاب «زندگی امام جعفر صادق (ع)» تالیف زنده‌یاد سید جعفر شهیدی از انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی را معرفی کرد.
